Czerwone wino – co musisz wiedzieć?

Czerwone wina pija się cały rok. Mimo to sporo konsumentów sięga po nie zdecydowanie częściej w okresie jesienno-zimowym. Co prawda o ile polska złota jesień często rozpieszcza nas pogodną aurą za oknem, o tyle w chłodniejsze wieczory chętniej sięgamy po czerwienie. Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, skąd w winie biorą się zapachy jeżyn, malin czy wanilii? Co ma na myśli ekspert winiarski, mówiąc, że wino jest owocowe, mimo że produkowane jest tylko i wyłącznie z winogron? A co takiego twierdząc, że wino jest pikantne bądź jedwabiste? Zacznijmy od początku.

Czym jest czerwone wino?

Wino jest napojem alkoholowym wytwarzanym w procesie fermentacji alkoholowej. A wino czerwone jego najpopularniejszą odmianą. Oczywiście, aby zrobić czerwone wino, potrzebujemy winogron o ciemnym kolorze skórki. Jeśli jednak chodzi o wina białe, a nie o wino czerwone, to można je wyprodukować zarówno z jasnych, jak i ciemnych owoców winorośli. Dzięki maceracji wyciśniętego soku ze skórkami owoców trunek nabiera koloru, smaku, tanin etc. To właśnie tej procedurze, a później też fermentacji i leżakowaniu, wino czerwone, różowe i białe zawdzięcza swój charakter!

Cechy czerwonego wina

Najbardziej oczywistą cechą wina czerwonego jest oczywiście kolor. Wina czerwone mają barwę od głębokiej, nieprzezroczystej purpury po blady rubin i wszystko pomiędzy. W miarę starzenia się czerwone wina robią się jaśniejsze, bledsze, mniej nasycone kolorem. Z głębokiej czerwieni przechodzą w odcienie brązu.

Ważną cechą czerwonego wina są taniny, które przedostają się do wina ze skórek, pestek, a czasem i łodyg, w zależności od specyfiki procesów winifikacyjnych. Nadają one trunkowi właściwą konsystencję, strukturę i określają jego potencjał dojrzewania. Wina czerwone mogą być dojrzałe, gładkie, dobrze zintegrowane, zielone, cierpkie itp. Każda odmiana winorośli jest inna i zawiera więcej lub mniej polifenoli. Warto jednak pamiętać, że z czasem wina stają się miękkie, aksamitne czy wygładzone.

Trzecią cechą charakterystyczną czerwonego wina jest szeroka gama smaków i zapachów. Każda odmiana winorośli posiada swoją specyfikę, którą opisuje się przez aromaty owoców, kwiatów, ziół, przypraw czy nuty ziemne i mineralne. Dla przykładu: w Cabernet Sauvignon możemy szukać aromatów czarnej porzeczki, lukrecji czy mokrego żwiru. Oczywiście w zależności od kraju pochodzenia czy metody produkcji wino będzie nabierało różnych właściwości zapachowych.

Kolejnym istotnym komponentem wina jest kwasowość. Kwas jest podstawowym składnikiem wina, w którym pełni funkcję konserwantu zapewniającego świeżość i strukturę. Jest jednym z najważniejszych wyróżników, gdy weźmiemy pod uwagę połączenia wina z jedzeniem.

Odmiany winorośli

Winorośl uprawia się prawie na całym świecie, a jej odmian są tysiące. Żeby jednak poszerzyć swoją wiedzę i znaleźć swoje ulubione smaki oraz zapachy, warto zacząć od kilku podstawowych szczepów. Dobrze też znać ich charakterystykę, aby wiedzieć, jak poruszać się w barwnych sommelierskich opisach.

Cabernet Franc

Aromaty: fiołki, jagody, ziemia, kawa

Stanowi jeden z podstawowych szczepów występujących we Francji między innymi w regionie Bordeaux. W porównaniu do Cabernet Sauvignon jest bardziej taniczny i ziemisty. W cieplejszych rejonach pachnie fiołkami, jagodami z kawowym akcentem. Z kolei w chłodniejszych miejscach, jak Bourgueil czy Saumur-Champigny, jest zdecydowanie bardziej ziemisty, garbnikowy i mineralny. W Pomerol i Saint-Émilion występuje w mieszankach z Merlotem, dodając pikantnej nuty.

Cabernet Sauvignon

Aromaty: czarna porzeczka, zielona papryka, zielona oliwka, ziele angielskie, czarna wiśnia

Cabernet Sauvignon to król wśród czerwonych szczepów w regionach Bordeaux czy Napa Valley. Często mieszany jest z innymi odmianami celem zmiękczenia tanin i złagodzenia jego smaku. Produkuje się z niego eleganckie, jedwabiste wina we Francji w kupażu z Merlot, ale również gęste, wręcz konfiturowe wina w Kalifornii.

Gamay

Aromaty: truskawka, malina, wiśnia

Winorośl, której używa się do popularnego wina z regionu Beaujolais. Wino często pite jako młode, z dominującymi aromatami czerwonych owoców. Bywa poddawane maceracji węglowej, która nadaje trunkowi bogactwo nut karmelu, bananów czy nawet… gumy balonowej.

Grenache/Garnacha

Aromaty: pieprz, wiśnia

Z odmiany Garnacha w Hiszpanii, szczególnie tej pochodzącej ze starych krzewów, produkuje się wysokiej klasy wina, m.in. te, które mają długi potencjał dojrzewania. We Francji Grenache jest jedną z odmian używanych m.in. Châteauneuf du Pape, Gigondas i Côtes du Rhône.

Malbec

Aromaty: wiśnia, czekolada

Największą popularność osiągnął w Argentynie i świetnie sprawdza się podczas dojrzewania w dębowych beczkach. Powstaje z niego gęste, dojrzałe i soczyste wino. Jego domem jest region Cahors we Francji, w którym określa się go potocznie mianem czarnego wina z racji swojej ciemnej barwy.

Merlot

Aromaty: śliwka, truskawka

Merlot najczęściej występuje w mieszankach z innymi odmianami, dając soczyste wina z wyższym poziomem alkoholu. Być może najbardziej znanym, prawie w 100% bazującym na tym szczepie winem jest Chateau Pétrus.

Pinot Noir

Aromaty: truskawki, maliny

Pinot Noir to bardzo wymagająca w uprawie czerwona odmiana winorośli. Skórka owoców cechuje się stosunkowo niskim nasyceniem kolorem, chociaż zdarzają się Pinoty ciemniejszej. Szlachetna, popularna na całym świecie odmiana ma również charakterystyczną lotną kwasowość. Świetnie sprawdza się nie tylko jak szczep przeznaczony do produkcji świetnych win czerwonych, ale także jako dodatek do Szampana.

Syrah/Shiraz

Aromaty: jeżyna, śliwka, pieprz, goździk

Syrah świetnie przyjął się w Kalifornii, gdzie powstają z niego wina soczyste, gęste i pikantne. Z kolei w Australii produkuje się z niego wina w każdym możliwym stylu. Lekkim, dobrze zbudowanym, a nawet musującym. Eleganckie, pieprzne i długowieczne wina powstają we Francji w Hermitage i Côte Rôtie.

Primitivo/Zinfandel

Aromaty: malina, jeżyna, czereśnia, rodzynka, śliwka

To chyba jeden z ulubionych szczepów naszych rodaków. Produkuje się z niego wina o aromatach słodkich owoców konfiturowych. Dodatkowo jest to odmiana, która bardzo wcześnie dojrzewa, co wpływa na to, że wina osiągają woltaż alkoholu na poziomie 15-17 procent.

Rodzaje czerwonego wina

Jeśli zatem interesującą nas kategorią jest wino czerwone – rodzaje tego trunku opisujemy zwłaszcza ze względu na wybrane do produkcji odmiany winorośli, kraj i region pochodzenia, apelację, dom wina oraz zawartość cukru. Wino czerwone wytrawne znamy jak dry lub sec, wino czerwone półwytrawne jako medium dry lub demi-sec, półsłodkie jako medium sweet lub moelleux, słodkie zaś – sweet lub np. doux. Na etykietach możemy jednak spotkać się również z oznaczeniami w innych językach. Na rodzaje wina czerwonego z uwzględnieniem ich słodkości (czy wytrawności) powinniśmy zwrócić uwagę wtedy, gdy zależy nam na doskonaleniu się w sztuce foodpairingu.

Jak inne rodzaje win czerwonych możemy wyróżnić? Mówi się o winach ciężkich i wyrazistych; o winach czerwonych rześkich i dość pikantnych, o przyprawowym charakterze; o winach łagodnych i owocowych, o ledwo wyczuwalnej taniczności oraz o winach wyjątkowo lekkich, czarujących łagodnym charakterem. Co więcej, jednym z rodzajów wina czerwonego jest wino musujące (choć należy zaznaczyć, że w porównaniu z winem białym stanowi rzadkość). Co jeszcze możemy powiedzieć o rodzajach win czerwonych? Coraz większą popularnością cieszą się trunki produkowane z troską o środowisko naturalne – wina ekologiczne, biodynamiczne a nawet wegańskie!

Jak się pije wino czerwone?

Kieliszki, w których wino czerwone wygląda, smakuje i pachnie najlepiej, to te duże, dość wysokie, o pękatej czaszy przywodzące na myśl tulipan. Kieliszki do wina czerwonego posiadają też zazwyczaj długą nóżkę zapewniającą wygodny uchwyt oraz możliwość delikatnego podgrzewania zawartości szkła dłonią. Konstrukcja kieliszka do wina czerwonego zapewnia znaczny kontakt trunku z powietrzem i swobodne rozchodzenie się aromatów, a jak wiemy – wino czerwone lubi pooddychać. A jaka jest najlepsza temperatura do serwowania tego napitku? Zazwyczaj mówi się, że najlepsza temperatura dla wina czerwonego mieści się w przedziale od 15 do 18 st. C.

Parowanie czerwonego wina i jedzenia

Nasuwa się pytanie: czerwone wino – do czego pasuje ten klasyczny trunek? Różnorodne style i aromaty wina czerwonego sprawiają, że jest to niesamowicie wdzięczny produkt do parowania z jedzeniem. Wina czerwone mają bardziej rozbudowaną strukturę niż wina różowe i większość win białych. Malbec czy Cabernet Sauvignon są na pewno bezpiecznym wyborem do parowania ze stekami. Ogółem wina czerwona uznawane są za bezsprzecznie najlepszą opcję do wołowiny, wieprzowiny, baraniny, dziczyzny oraz twardych serów. Bezpiecznym podejściem w łączeniu wina z jedzeniem jest szukanie potraw z regionu, z którego pochodzi dane wino, np. włoskie dania z sosami pomidorowymi dobrze komponują się z kwaśnymi winami ze szczepu Sangiovese.

Dojrzewanie wina czerwonego

Każdy szczep ma oczywiście inny potencjał dojrzewania. Czynnikiem wpływającym na żywotność wina jest odpowiednie przechowywanie, które dotyczy kwestii takich jak temperatura, zacienienie i odpowiednia wilgotność w miejscu składowania trunków. Wina przechowywane w zbyt wysokiej temperaturze szybciej się starzeją. Dlatego zdecydowanie lepiej przechowywać je w nieco niższej, ale również nie za niskiej, aby nie uszkodzić korka czy też, w przypadku win musujących, nie doprowadzić do pęknięcia butelki. Trzeba również pilnować, aby w piwniczce nie dochodziło do wahania temperatury i ekspozycji butelek na promieniowanie słoneczne. Promienie UV mogą bowiem rozkładać rozmaite związki występujące w winie, powodując szybsze starzenie się trunku. Utrzymywanie odpowiedniej wilgotności jest natomiast bardzo ważne, aby nie korek nie wysechł i do wina nie dostawało się powietrze.

Właściwości czerwonego wina

Wypada, żebyśmy na koniec powiedzieli parę słów w temacie właściwości czerwonego wina. Zacznijmy od jego wartości energetycznej. W 100 ml wina czerwonego o wytrawnym charakterze mieści się niecałe 70 kcal, choć na dokładną kaloryczność danego napitku wpływ ma kilka czynników, w tym stężenie alkoholu. Wino słodkie okazuje się o wiele bardziej tuczące, ponieważ w 100 ml tego specjału może gościć nawet około 105 kcal.

Wino o ciemnej barwie, m.in. z uwagi na wielokrotnie wyższą zawartość polifenoli, uchodzi wśród dietetyków za o wiele lepsze do częstej degustacji niż wino białe. Lecz jakie czerwone wino jest najzdrowsze? Nie podlega dyskusji, że za takie uważane jest wino wytrawne. Do najważniejszych prozdrowotnych właściwości wina czerwonego wytrawnego zalicza się zazwyczaj jego pozytywny wpływ na układ krążenia, działanie antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe. Dzięki temu, że właściwości wina czerwonego poprawiają krążenie krwi, wspierają odpowiednie dotlenienie organizmu, a zatem także pracę mózgu i całego układu nerwowego. Wspomina się również o działaniu odmładzającym czerwonego trunku z winogron i jego potencjalnym przeciwdziałaniu infekcjom. Wiele dobrego mówi się o interesującym nas rodzaju napitków z winogron także w kwestii „wino czerwone a cholesterol” – alkohol ten może obniżać poziom złego cholesterolu w organizmie, a jednocześnie podnosić poziom cholesterolu dobrego. A to już zasługa resweratrolu! Pamiętajmy, że odpowiadając twierdząco na pytanie, czy czerwone wino jest zdrowe, mamy na myśli picie go w niewielkich ilościach, takich jak jeden kieliszek do posiłku!

Skoro wiesz już tyle o winie czerwonym, najwyższa pora na bliższe poznanie wyselekcjonowanych trunków. W wyborze oczywiście pomoże Winnica Lidla!