Whisky

Szlachetne. Aromatyczne. O niezwykle bogatym smaku. Pobudzające zmysły i rozgrzewające. Najlepsze whisky to niezwykle wdzięczny temat do barwnych opowieści, które wynikają z niezwykle ciekawych spotkań z tym alkoholem. Czym jednak są whisky? W ten sposób określamy wysokoprocentowy trunek, destylat zacieru zbożowego, który kształtuje swój charakter podczas wieloletniego dojrzewania w beczkach dębowych (zazwyczaj leżakuje w nich przez co najmniej 3 lata). Dowiedz się więcej o świecie whisky i przekonaj się, jakie trunki z tej kategorii dla najbardziej wymagających koneserów goszczą w Winnicy Lidla.

Historia whisky - od Szkocji po Irlandię

Choć dobre whisky, i słusznie, kojarzą się nam zwłaszcza ze Szkocją, musisz wiedzieć, że zgodnie z obecnym stanem wiedzy historia whisky zaczęła się w Irlandii. Ta rozpoznawalna w świecie alkoholi nazwa ma rodowód celtycki – być może miałeś już okazję spotkać ze słowami uisge beatha, które podobnie jak łacińskie aqua vitae, oznaczają „woda życia". Choć to nieoczywiste, to właśnie od uisge beatha pochodzi słowo whisky. Irlandzcy mnisi podobno już w VII wieku traktowali whisky jako środek leczniczy właściwy do leczenia szeregu różnych dolegliwości, zwłaszcza pokarmowych. Zgodnie z legendą whisky wynalazł patron Irlandii, a więc św. Patryk.

Już w wieku IX historia whisky rozpoczęła się także dla pobliskiej Szkocji. Z czego powstaje whisky? Z wieku XVI pochodzą znane nam zapiski dotyczące produkcji tego trunku na bazie jęczmienia. W wieku XVII i XVIII nasilił się proceder nielegalnej produkcji alkoholu w Szkocji i Irlandii, ponieważ legalna, wysoko opodatkowana dobra whisky stała się towarem eksportowym. Wiek XIX natomiast przyniósł nie tylko ulgi dla gorzelników, ale też wynalazki takie jak alembik do destylacji ciągłej. Kiedy Europa kontynentalna zmagała się z klęską filoksery, która drastycznie ograniczyła produkcję wina i destylatów winnych, producenci whisky na wyspach mogli wysunąć się na prowadzenie. Do najstarszych zakładów w historii whisky należą m.in. szkockie Bowmore Distillery (1779), Strathisla (1786), Glenlivet (1824) i Glenfiddich (1887), a także irlandzka Jameson (1780). Jeśli chodzi o Nowy Świat – dobra whisky amerykańska Buffalo Trace powstaje w Kentucky od 1775 roku. Młodszy o dwie dekady jest Jim Beam. Wiek XX przyniósł znaczne rozszerzenie rynku o dobre whisky powstające w Japonii, w Tajwanie, w Indiach i wielu krajach Starego Kontynentu.

Rodzaje whisky - od Single malt po blended

Z czego whisky powstaje? Każda whisky wywodzi się ze zboża poddawanego słodowaniu i zacieraniu z dodatkiem wody i drożdży. Przefermentowana mieszanka poddawana jest później destylacji, stając się trunkiem wysokoprocentowym. Interesują Cię rodzaje whisky, czyli jej typologia? Whisky zaskakują swoją różnorodnością – pisząc o rodzajach whisky, musimy skupić się nie tylko na ich pochodzeniu, lecz również na wykorzystanych podczas produkcji gatunkach zbóż, metodzie produkcji whisky i okolicznościach jej leżakowania w dębowych beczkach. Podstawowy podział wyznacza produkcja whisky, dzieląc destylaty na jednosłodowe (jęczmienne) whisky single malty oraz whisky blended, połączenie whisky słodowej i innych destylatów.

Inne rodzaje whisky, które musisz znać, jeśli pragniesz zostać ekspertem w tym temacie, to amerykańskie kukurydziane bourbon whiskey (lub burbony), Tennessee Whiskey i Rye Whiskey, whisky blended malt i grain whisky, czy też ciekawostki takie jak single cask whisky. W typologii whisky rodzaje, zarówno whisky single malt i whisky blended, określa się też przez pryzmat takich czynników wpływających na proces produkcji whisky jak warunki maturacji. Znaczenie ma zarówno długość dojrzewania whisky w dębowych beczkach, jak i rodzaj baryłek wykorzystywanych do finiszowania alkoholi (choćby beczki po Sherry Oloroso). Szkocka whisky, i nie tylko szkocka, opisywana bywa też ze względu na dominujące w napitkach aromaty.

Regiony producentów whisky: Szkocja, Irlandia, Japonia

Gdy mowa o rozmaitych rodzajach whisky produkowanych w różnych częściach kraju, zazwyczaj na myśl przychodzi Szkocja – whisky w tym kraju doczekała się rozbudowanego podziału na regiony produkcji takie jak Speyside, Highlands, Islay, Lowlands, Cambeltown i Wyspy. Whisky szkockie pochodzące z poszczególnych regionów produkcji charakteryzują się określonym charakterem i bukietem, i tak np. szkockie whisky z Islay są zdecydowanie torfowe i morskie, te ze Speyside oferują natomiast zwłaszcza aromaty owocowe i deserowe. 

Irlandzka whisky (a w zasadzie irlandzka whiskey, bo taką nazwę nosi mocny alkohol z Zielonej Wyspy) nie posiada tak wyraźnego systemu regionalnego, można jednak wyróżnić takie obszary jej powstawania jak Dublin i jego okolice, Midlands i wschodnia część kraju oraz Irlandia Północna. I w tym przypadku można mówić o cechach regionalnych irlandzkich whiskey – ta z Dublina, okazuje się zdecydowanie najsłodsza i ma bardzo łagodny smak dzięki trzykrotnej destylacji.

Czy podziałów na regiony doczekała się whisky amerykańska (whiskey amerykańska)? Za krajowe centrum produkcji bourbon whiskey uchodzi Kentucky. Oryginalna amerykańska whisky znana jako Tennessee Whiskey, pochodzi, jak łatwo się domyślić, z Tennessee. Wyrazista w smaku żytnia (Rye Whiskey) to natomiast legendarny produkt Indiany. 

Choć dobre whisky kojarzą się przede wszystkim z krajami, w których urzędowym językiem jest angielski, wiedz, że wiele fascynujących whisky powstaje w innych zakątkach świata. Często bardzo odległych – w opinii surowych krytyków najlepsze whisky powstają również w Japonii i na Tajwanie. Na wirtualnych półkach Winnicy dostrzeżesz też ciekawe butelki z Indii, Szwecji, Hiszpanii czy nawet Finlandii. A zatem bardzo zróżnicowaną whisky!

Wracając jednak do Kraju Kwitnącej Wiśni – japońska whisky powstaje na północy kraju w Hokkaido, w Kanto, Chubu, Kansai i Kyushu. Japońska whisky z północy uchodzi za najbliższą starszej siostrze ze Szkocji, torfową i dymną, ta z Kanto – za wybitnie owocową. Jaka whisky produkowana jest na południu? Whisky japońska z Kyushu (oraz Okinawy) to oczywiście propozycja najbardziej tropikalna.

Whisky na Świecie - największe marki i ikony

Szkocka whisky

Każdy z krajów przodujących w produkcji whisky słynie z przynajmniej kilku (jeśli nie kilkunastu czy kilkudziesięciu jak w przypadku Szkocji) szeroko rozpoznawalnych na całym świecie marek tego bursztynowego trunku. Do najsłynniejszych i najwyżej cenionych szkockich należy zatem The Macallan Whisky ze Speyside założona w 1824 (jej najstarsze warianty należą do najdroższych whisky na świecie). Możesz znać ją chociażby z filmów o Bondzie! Jeśli nie The Macallan Whisky, to jaka inna szkocka cieszy się niesłabnącym uznaniem? The Glenlivet i Glenfiddich ze Speyside, Lagavulin i Talisker z Islay czy np. Highland Park. Mowa o prestiżowych single malt whisky. Gdy natomiast chodzi o whisky blended – szkockie tradycje destylatorskie z dumą reprezentują m.in. Johnnie Walker, whisky Ballantine’s, Grant's, Chival Regal czy whisky Dewar’s.

Irlandzka whiskey

Co natomiast słychać u największego rywala szkockich, a więc na Zielonej Wyspie? Lokalne tradycje gorzelnicze reprezentują marki takie jak Jameson Whisky (whiskey), a więc firma znana wśród koneserów zwłaszcza z łagodnych (potrójna destylacja), owocowych blendów. Druga irlandzka marka whiskey, którą trzeba znać, to whisky Bushmills (whiskey) powstająca w Północnej Irlandii, której korzenie sięgają roku 1608. Brand, który ma w portfolio zarówno blendy, jak i single malty, w zestawieniu z Jameson Whisky oferuje nieco bardziej dębowe i waniliowe doświadczenia. Kolejna kultowa irlandzka to Tullamore D.E.W., słynąca ze swoich doskonale skomponowanych blended maltów. Jeszcze jedna marka whiskey, której wstyd nie znać, to Teeling.

Amerykańska whiskey

Poznając amerykańskie oblicze świata whisky i whiskey, koniecznie skuś się na degustację Tennessee Whiskey Jack Daniel’s, bourbon whiskey Jim Beam, Maker’s Mark i Buffalo Trace, Woodford Reserve i Wild Turkey. Oryginalne żytnie destylaty Rye Whiskey proponują natomiast producenci tacy jak Bulleit Rye, Sazerac Rye, Templeton czy Kozuba.

Gdzie kupić whisky?

Szkocka whisky mieszana, blended scotch whisky, to trunek, na który natrafisz nie tylko w specjalistycznych sklepach, ale nawet w dyskontach czy mniejszych sklepach. Podobnie jak irlandzka whiskey blended czy amerykański bourbon. O wiele większą różnorodność gatunków whisky oferują oczywiście profesjonalne sklepy z wysokoprocentowymi specjałami i to właśnie tam częściej spotkasz dobrą blended schotch whisky. Z pewnością jednak najwygodniej poznawać najwyższej jakości whisky z całego świata, rezerwując wybrane propozycje za pomocą naszej platformy i odbierając je w wybranych sklepach stacjonarnych. Znajdziesz tu przykłady szlachetnego trunku ze słodu jęczmiennego, kukurydzianego i innych zbóż, dzięki czemu masz okazję doświadczyć pełnej złożoności świata różnych rodzajów whisky dojrzewających w dębowych beczkach przez naprawdę długi czas! To whisky produkowane przez mistrzów, a do tego whisky w cenach, które dostosują się do Twojego budżetu. Dla wymagających koneserów i amatorów - wybierz smaki i aromaty dla siebie!