Na łamach naszego bloga wielokrotnie już rozpisywaliśmy się na temat wykwintnych whisky ze Szkocji. Pochodziły one z regionów takich jak Highlands, Lowlands, Islay czy Island. W zestawieniu tym brakuje – z czego z pewnością automatycznie zdali sobie sprawę znawcy – jeszcze jednego regionu produkcji whisky słynącego z niezrównanych wypustów. Mowa rzecz jasna o Speyside w północno-wschodniej części kraju. Czym wyróżnia się Speyside whisky i dlaczego naszym zdaniem wręcz trzeba ją pokochać? Wyjaśniamy!
Speyside whisky – podstawowe informacje
Na samym początku pragniemy zaznaczyć, że Speyside whisky to kategoria whisky równie zachwycająca, co obszerna. Ten obfitujący w renomowane destylarnie region pozwala wszystkim koneserom zapoznać się z niebywałą różnorodnością smaków, aromatów i barw. Wśród alkoholi nazywanych – z racji miejsca produkcji – whisky Speyside znajdują się propozycje marek takich jak Aberlour, Balvenie, Benromach, Cardhu, Cragganmore, Dufftown, Glenfiddich, The Glenlivet, The Macallan, The Speyside czy Tormore. Wiele z nich to prawdziwi giganci branży alkoholowej!
Powszechnie mówi się, że Speyside whisky wyróżniają się zbalansowanym smakiem i mniej dymnym charakterem niż np. trunki wywodzące się z Islay. Oznacza to, że przypadną do gustu nie tylko smakoszom zaawansowanym w sztuce degustacji trunków o miedziano-złotej barwie, lecz również amatorom, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę z wysokiej klasy napitkami o czarujących właściwościach zapachowo-smakowych. Śmiało możemy zatem postawić na Speyside whisky wtedy, gdy poszukujemy specjału idealnego na prezent dla znajomego – znawcę bądź amatora!
Single malt Speyside
Whisky single malt Speyside to wszystkie whisky jęczmienne produkowane w interesującym nas regionie. I chociaż destylaty ze Speyside stanowią bazę wielu doskonałych blendów (takich jak np. Old Perth Original 46% czy Compass Box Glasgow Blend 43%), to właśnie whisky Speyside single malt cieszą się największym uznaniem koneserów. A ponadto – destylarnie działające w tym właśnie zakątku Szkocji odpowiadają za około 60% całkowitej krajowej produkcji single maltów! Jedna z flagowych propozycji regionu, Glenfiddich Whisky, powstająca w destylarni William Grant & Sons, to według niektórych źródeł najchętniej kupowana whisky single malt na świecie.
Jakie akcenty aromatyczno-smakowe dominują w Speyside malt whisky? Koneserzy wprawieni w sztuce degustacji zazwyczaj zwracają uwagę przede wszystkim na suszone owoce, jabłko, dębinę, wanilię, gałkę muszkatołową czy zboża. Lecz to oczywiście nie wszystko, co ma nam do zaoferowania klasyczna whisky single malt Speyside!
Single malt Speyside – które warto poznać?
Oczywiście – wszystkie. Jednak biorąc pod uwagę liczbę destylarni działających w Speyside oraz imponującą listę prestiżowych marek z tego regionu (jak również, co oczywiste, ich wypustów), musimy zdecydować się na pewną selekcję. Które Speyside single malt whisky warto zatem poznać bliżej w pierwszej kolejności? Aby ułatwić podjęcie tej jakże trudnej decyzji, dzielimy się naszymi typami.
Pierwszym z nich jest Ballantine's Glentauchers 15 YO. Jeśli dobrze znana marka Ballantine’s kojarzy nam się głównie z uniwersalnymi blendami, bez dwóch zdań warto poznać również jej whisky w wersji single malt. Ale dlaczego? Z wielu powodów. Po pierwsze – dla jej królewskiego, złotego koloru. Po drugie – dla obfitującego w mandarynki i orzechy laskowe bukietu. Po trzecie – dla gładkiego smaku, w którym dominują maliny i porzeczki, współgrające ze słodem zbożowym. Po czwarte w końcu – dla intensywnego w akcenty owocowe finiszu, który nie daje o sobie zapomnieć.
Kolejny z polecanych przez nas specjałów to Cardhu 15 YO, jedna z najbardziej poważanych whisky single malt Speyside w prestiżowej, 15-letniej odsłonie, która od 2011 roku stanowi jedną ze sztandarowych propozycji brandu. Czym wyróżnia się ten właśnie wypust? Rozkosznie słodkim aromatem wzbogaconym przez karmel, gałkę muszkatołową i toffi oraz równie słodkim, na wskroś deserowym smakiem. Posmak specjału pozwala nam natomiast wzbogacić wrażenia o aromatyczne korzenne przyprawy.
Jeszcze innym trunkiem wartym wypróbowania jest Ben Riach Heart Of Speyside. Producent, w trosce o zaspokojenie potrzeb nawet najbardziej wymagających spośród smakoszy, proponuje swój specjał w trzech wersjach – dymnej, klasycznej oraz niezwykle łagodnej, potrójnie destylowanej. Niezależnie od wybranego wariantu alkohol ten zachwyca pociągającą mieszanką nut zapachowych i smakowych, spośród których wyróżnić możemy m.in. miód, suszone owoce, przyprawy korzenne i dębinę.
Speyside malt whisky, której nie może zabraknąć w naszym zestawieniu, to również Glen Elgin 12 YO, słynąca ze swojego słodkiego, mandarynkowego charakteru. Podczas degustacji będziemy mieli okazję rozpoznać w niej także odrobinę olejku orzechowego oraz masła, czy też akcenty kwiatowe. Kompozycję dopełniają aromaty gruszki oraz dym torfowy. Tę nietuzinkową whisky Single Malt Speyside pokochają przede wszystkim amatorzy trunków o łagodnym charakterze. Dobrze smakuje nie tylko solo, lecz także z odrobiną wody!
Jeśli natomiast poszukujemy niecodziennego prezentu dla entuzjasty łagodnych, lecz bogatych w smaku whisky, strzałem w dziesiątkę może okazać się zestaw Singleton 0,7 + Szklanki. Jedna z najlepiej rozpoznawalnych whisky single malt Speyside to perfekcja w czystym wydaniu. Czystym jak źródlana woda wykorzystywana do jej produkcji, która wraz z pierwszorzędnym słodem jęczmiennym i drożdżami tworzy kompozycję idealną. Proponowana przez nas whisky Singleton ma za sobą 12 lat dojrzewania w dębowych beczkach, co dodatkowo kształtuje jej zjawiskowy charakter. Podczas degustacji na podniebieniu wyczujemy zwłaszcza pieczone jabłka i orzechy włoskie. Nie musimy chyba dodawać, że smakuje najlepiej pita z oryginalnych, znajdujących się w zestawie szklaneczek!
Speyside peated whisky
Czym jest Speyside peated whisky? W ten sposób Szkoci (i nie tylko) nazywają whisky torfową, czyli tę, w której aromacie możemy rozpoznać wyraźne akcenty dymu torfowego. Jak to możliwe? Otóż słód wykorzystywany do jej produkcji suszony jest przy użyciu dymu torfowego. Należy zaznaczyć, że palenie torfu nie jest w Szkocji niczym niezwykłym – ze względu na znikomą ilość drewna od wieków służył on jako materiał opałowy. Za sprawą kontaktu z dymem Speyside peated whisky kształtuje swój charakterystyczny, ziemny profil. A przecież dla wielu koneserów to właśnie charakterna, intensywnie torfowa Szkocka jest synonimem wyśmienitej whisky.
O ile, jak zaznaczyliśmy na początku, Speyside słynie zwłaszcza z trunków łagodnych, o harmonijnym smaku i aromacie, o tyle znajdziemy wśród nich również wyraziste peated whisky. Jedną z nich jest Ben. Peated Cask Stren.Batch 1. Ten bardzo mocny specjał (56% alkoholu!) swoje cenne właściwości smakowo-zapachowe zawdzięcza nie tylko suszeniu dymem torfowym, lecz również kontaktowi z beczkami, w których wcześniej dojrzewały bourbon oraz Sherry. Nad jego unikalnym charakterem pieczę sprawuje ceniony master blender Billy Walker. I – musimy przyznać – wykonuje bardzo dobrą robotę. Speyside peated whisky Ben Riach rozpieszcza bowiem wymagających koneserów akcentami owocowymi i maślanymi, występującymi w towarzystwie trawy i siana, oraz ciekawymi nutami morskimi. Wszystko to porządnie uwędzone w torfowym dymie. Jeśli zapragniemy zidentyfikować jak najwięcej akcentów aromatycznych budujących bukiet napitku, powinniśmy wymieszać go z niewielką ilością wody. Równie satysfakcjonujący co zapach jest smak wypustu – pierwsze skrzypce grają tu miód, gruszka, skórka pomarańczy i kardamon. Pełnię cennych doświadczeń degustatorskich dopełnia finisz, który na sam koniec cieszy nas m.in. popcornem, drewnem i migdałami. Uwaga! Koneserzy złaknieni silnych wrażeń mogą sięgnąć po jeszcze mocniejszy wariant Speyside Peated Whisky Ben Riach, czyli Benr.Peated Str.Batch 2 60%.
Speyside whisky – region
Na koniec jeszcze słów parę o samym regionie Speyside, któremu (mamy nadzieję, że udowadniają to opisane przez nas propozycje) jako koneserzy szkockiej zawdzięczamy naprawdę wiele. Region produkcji whisky Speyside obejmuje tereny między miastami Elgin oraz Dufftown. Jego nazwa pochodzi od drugiej pod względem długości rzeki Szkocji – Spey, która, tak się składa, właśnie w tych okolicach uchodzi do morza. Jeśli pod uwagę weźmiemy powierzchnię poszczególnych regionów whisky, Speyside znacząco ustępuje gigantom takim jak Highlands czy Lowlands. Z pewnością jednak działający w północno-wschodniej części kraju producenci nie mają z tego powodu żadnych kompleksów. To właśnie w tym regionie znajduje się lwia część wszystkich szkockich destylarni – jest ich, ulokowanych wzdłuż doliny rzeki Spey, aż 50. Mało tego – to właśnie trzem wiodącym producentom z regionu Speyside zawdzięczamy około 30% całkowitej światowej produkcji single maltów! Jednak bez obaw – w parze z ilością butelkowanej whisky zawsze dumnie idzie najwyższa jakość, co potwierdzają koneserzy obeznani w temacie!
Głównym centrum produkcji whisky w regionie Speyside jest Dufftown – znajduje się tam aż siedem zakładów należących do potentatów takich jak Balvenie, Dufftown, Glendullan, Kininvie, Mortlach oraz oczywiście – Glenfiddich. Warto nadmienić, że niewielkie miasteczko Dufftown (nieco ponad 1600 mieszkańców) produkuje więcej whisky słodowej niż jakiekolwiek inne miasto na terenie Szkocji! Nic dziwnego więc, że bywa nazywane światową stolicą whisky! Kolejnym miastem w regionie Speyside, którego nazwa pobudza zmysły koneserów, jest Elgin. Tam bowiem (lub w pobliżu ) znajdują się destylarnie Gordon & MacPhail, Glen Elgin, Glen Moray, Benromach czy Linkwood and Longmorn.
Jeśli zatem region Speyside do teraz pozostawał dla Ciebie niezbadanym lądem – zachęcamy do jego degustatorskiej eksploracji. Nie tylko Fortuna, ale i Winnica Lidla sprzyja śmiałym odkrywcom! Wybierz doskonałą whisky single malt z regionu Speyside i przekonaj się, dlaczego zdaniem ekspertów złote trunki stamtąd to prawdziwy skarb!
Czytaj także:
Słodka whisky – 9 propozycji z WinnicaLidla.pl
Jak powinno się pić whisky? 5 rad od barmanów!
Whisky Single Malt – co musisz o niej wiedzieć?
Szkocka whisky – dlaczego wielu uważa ją za najlepszą?
16 whisky do 200zł, na które warto zwrócić uwagę
Najlepsza Whisky z Lidla – 5 typów sommeliera
Czym się różni whisky od brandy?
