Co to znaczy, że wino jest ciężkie?

Słysząc o ciężkim winie nie gratulujmy tężyzny temu, kto je przyniósł.

Pełne wino nie oznacza, że nikt jeszcze go sobie nie nalał.

Nie szukajmy chusteczek gdy słyszymy, że ktoś przy winie ogląda łzy.

To co znaczą te wszystkie na pozór znajome, a jednak tajemnicze słowa?

Aby je zrozumieć musimy najpierw wyjaśnić…

Co to jest ciało wina?

Ciałem wina nazywamy odczucie, jakie pozostawia ono w naszych ustach. Fizyczny ciężar, jaki ze sobą niesie, który czujesz na języku i podniebieniu, w postaci jego wagi, lepkości, oleistości, intensywności, słodyczy, kwasowości i cierpkości - składowych ciała jest dużo i prawie wszystkie cechy wina uczestniczą w jego budowie. Choć jest to praca zespołowa, to nie wszyscy mają taki sam wkład - od czego ciało zależy najbardziej, zaraz wyjaśnię.

Jakie są rodzaje ciała wina?

Najprostszy podział jest na trzy kategorie:

Wina pełnego ciała (inaczej powiesz o nich: ciężkie, dobrze zbudowane, masywne, pełne, bogate) - ich wagę czujesz w ustach. Są oleiste, lepkie, wolno przepływają przez usta, raczej niosą sporo intensywności i niespiesznie finiszują.

Przeciwieństwem są wina lekkiego ciała (inaczej: lekkie, szczupłe, subtelne, finezyjne, zwiewne) - szybciej przechodzą przez usta nie goszcząc w nich tak długo, fizycznie lżejsze na języku, o mniejszej intensywności smaku i innych cech.

Ps. pejoratywnie to o tych winach mówi się, że są cienkie.

Są jeszcze wina pomiędzy - średniego ciała (inaczej: średnie, zbalansowane, wyważone) - to wina pomiędzy dwoma powyższymi.

Opis to jedno, ale wyobraźni warto pomóc. Pomóżmy sobie poprzez zwizualizowanie sobie trzech produktów, które też mają ciało, a nie są winem.

Jeśli wino przypomina wodę (bardziej obrazowo, a bliżej prawdy mleko odtłuszczone) to określisz je jakie lekkie.

Jeśli przypomina olej (to dla wyobraźni, bliżej prawdy jest mleko pełnotłuste) to jest to wino ciężkie.

Jeśli jest pomiędzy nimi i przypomina sok (albo mleko 2%) to jest to wino średniego ciała.

Ps. Ciało wina jest mierzone… subiektywnie, odczuciami degustujących. Rozbieżności pomiędzy opiniami są normalne, każdy ma nieco inną wrażliwość i skalę porównawczą. 3-stopniowa skala bywa też niewystarczająca - spotkasz zapewne określenia średnie+ albo między lekkim a średnim.

Od czego zależy ciało wina?

Jak już wiemy - od prawie wszystkiego, bo prawie każdy parametr wypełnia strukturę wina i da się go odczuć na języku. Największym pracusiem na rzecz ciała jest natomiast…

Alkohol - jest nie tylko elementem struktury, ale też nośnikiem smaku. Wina z wysokim poziomem alkoholu określimy jako cięższe, gęstsze, ale też zwykle bardziej esencjonalne, intensywne w ustach, z dłuższym finiszem.

Inne pytanie, czy to dobrze - wina z wysokim alkoholem bywają niezbalansowane, zbyt ciężkie, ostre, rozgrzewające - nie zawsze więcej, znaczy lepiej.

Lekkie wina zawierają zwykle do 12% alkoholu

Średnie - 12,5-13,5%

Pełne - 14% i więcej

Cukier - kolejny ważny składnik ciała, który nadaje winu fizycznego ciężaru i lepkości. Wina bardzo słodkie, nawet jeśli mają mało alkoholu, możemy określić nawet jako dobrze zbudowane.

Taniny - czyli związki powodujące uczucie cierpkości, wysuszania podniebienia, też są elementem wypełniającym strukturę wina - taniczne wino będzie miało więcej ciała niż to ich pozbawione.

Kwasowość - tu sprawa jest bardziej skomplikowana, bo niektórym winom dodaje struktury, ale też orzeźwia nasze usta i powoduje szybszą pracę ślinianek, przez co wino będzie wydawać się lżejsze. Mocne, intensywne wina pozbawione kwasowości często określa się jako bardziej ciężkie, masywne, przysadziste.

Intensywność - lekkie wina mają delikatniejszy, mniej wyrazisty smak od tych dobrze zbudowanych.

Dojrzewanie - w dębowych beczkach, na osadzie ubogaca strukturę win, czyniąc je pełniejszymi, cięższymi

Co to są łzy wina i dlaczego… nie są takie ważne

Być może widzieliście winomanów najpierw kręcących kieliszkiem, a następnie uważnie oglądających spływające po ściankach kieliszka krople - oni oglądali łzy (ew. nogi) wina.

Po co?

Być może słyszeliście też, że dobre wina to są tylko takie, gdzie te łzy (faktycznie przypomina to płynące po policzku łzy) są duże, gęste i spływają po kieliszku powoli. Cóż, taką teorię mógł wysnuć tylko ktoś, kto absolutnie nie poważa win lekkiego ciała.

Wygląd łez zależy głównie od zawartości alkoholu w winie. A następnie od zawartości cukru. Jest to stricte fizyczne zjawisko które mówi co nie co o budowie wina, ale nic o jego jakości. Widząc gęste, wolno spływające łzy spodziewaj się wina pełnego. Szybkie, szczupłe łzy - lekkiego. Ale czy lekkie zawsze jest gorsze? No jasne, że nie.

Co więcej, ta metoda jest nieprecyzyjna - wpływ na formowanie łez ma temperatura wina czy kształt kieliszka - miło jest je pooglądać, ale traktujmy to jako ciekawostkę i podpowiedź, a nie jako wyrocznię.

Które wina są pełne, a które lekkie?

Chcąc wybrać wino o określonym parametrze, zwracaj uwagę na:

Pochodzenie - wina z chłodnych klimatów mają tendencje do bycia lżejszymi, a z ciepłych - pełnymi.

Chcesz lżejszego wina? Wybierz np. takie z: Polski, Niemiec, Austrii, Czech, środkowej Francji, północnych Włoch, Nowej Zelandii

Szukasz wina pełnego? Wybierz np. takie z: południa Francji, południa Włoch, Hiszpanii, Kalifornii, Australii, Chile

Odmianę winogron: są takie, które mają tendencję do bycia lżejszymi lub cięższymi

Lżejsze: białe - pinot grigio, sauvignon blanc, riesling, czerwone - pinot noir, gamay, zweigelt

Cięższe: białe - chardonnay, viognier, czerwone - cabernet sauvignon, syrah, primitivo

Ps. Zauważyłeś pewnie słowo klucz tendencja - świat wina jest pełen wyjątków, i poza położeniem i szczepem są jeszcze inne ważne zmienne - mikroklimat winnicy i ręka winiarza - a one bywają nieszablonowe. Nie zdziw się, jeśli spotkasz np. w nowoczesnej winnicy wysoko położonej w Chile wino zupełnie lekkie.

Które wina są lepsze - ciężkie czy lekkie?

To jak pytanie o wyższość świąt Bożego Narodzenia nad Wielkanocą - dla każdego coś innego. Bo jak tu bezpośrednio porównać orzeźwiające sauvignon blanc, na które masz ochotę w ciepły letni dzień z ciężkim cabernetem sauvignon, którego powoli sączysz przy kominku w zimowy wieczór? Nie da się. Potrzebujemy zarówno cieżkich, jak i lekkich win. I wszystkich pomiędzy.