Irlandzka whiskey

Irlandzka whiskey – co warto o niej wiedzieć?

Choć irlandzka whiskey jest równie smaczna i szlachetna co szkocka, to jednak jest zdecydowanie mniej popularna i rozpoznawalna. Trzeba pamiętać, że sama whisky zawdzięcza swoje pochodzenie ludom mieszkającym na terenie Irlandii – to iryjscy mnisi jako pierwsi produkowali „wodę życia” jak uważano, mającą magiczne zdolności lecznicze. Wykorzystywano ją jako lek na wszelkie schorzenia gastryczne, bóle głowy czy katar. Mówiło się o tym, że picie usige beatha (bo tak pierwotną nazwę nosiła) wzmaga odporność i dodaje wigoru. Legenda głosi, że whiskey została wynaleziona przez św. Patryka na początku średniowiecza. Przywieziona z podróży do Francji metoda destylacji miała zostać dostosowana do warunków i zbóż obrastających iryjskie wzgórza.

Zielone Wyspy nie posiadają jasno sprecyzowanych regionów i podziałów whisky. Jeszcze kilka lat temu na terenie Irlandii mieściły się zaledwie trzy destylarnie, Midelton, Bushmills oraz Cooley. Całe szczęście te czasy to zamierzchła historia, a obecnie gorzelnie iryjskie powstają w niezwykłym natężeniu.

Przez wiele wieków, przed karierą szkockiej, irish whiskey była najbardziej znaną i pijaną whiskey na świecie, a do XIX wieku jej konkurentem były tylko francuskie koniaki i brandy. Irlandzką whiskey ceniła sobie Elżbieta I oraz rosyjski car Piotr I. Kryzys i upadek popularności tego trunku przyszedł wraz z krucjatą antyalkoholową Mateusza Zakonnika, a także wojną o niepodległość i wojną domową. Ostatnim ciosem było embargo nałożone na handel iryjski. Większe i mniejsze destylarnie upadały, a niektóre przenosiły się na tereny Szkocji.

W 1966 roku powstało Irish Distillers Group, czyli konsorcjum handlowe destylarni, które chciały promować irlandzką whiskey na światowych rynkach. Niestety na chwilę obecną Irlandia produkuje zaledwie 2% światowej whisky, chociaż to nie czyni ją gorszą. Za najstarszą z iryjskich destylarni, które wciąż funkcjonują, uważa się Bushmills, założoną w 1608 roku.

Chociaż z zasady irlandzkie whiskey powinny być destylowane trzykrotnie, to obecnie niektóre destylarnie odchodzą od tej praktyki, np. kupiona przez japoński Suntory Cooley i Kilbeggan destyluje tylko dwukrotnie, tak samo destylarnia Alltech. Kolejną z kwestii, która niegdyś cechowała whiskey irlandzką, a dzisiaj odchodzi do lamusa, to brak torfu używanego do suszenia słodu zbożowego na wstępnym etapie produkcji destylatów.

Obecnie spotkamy kilka przyjemnych marek pochodzących z Irlandii, które dalej są delikatne i słodkie, ale mają w sobie nuty torfowe np. Connemara peated single malt. Iryjscy master destylatorzy opatentowali również metodę single pot still, która łączy destylaty powstałe z jęczmienia słodowanego i niesłodowanego (XIX wiek wprowadził podatek na słód jęczmienny). Whiskey tak pozyskiwana jest oleista i posiada cały bukiet aromatów oraz smaków. Decydując się na butelkę z tego kraju, możemy oczywiście natrafić na irlandzką whiskey torfową, jak i słodszą, bardziej owocową. Warto pamiętać, że whiskey pierwszej destylacji posiada średnią moc alkoholu, a dopiero efektem drugiej destylacji jest trunek przeznaczony do leżakowania. Co bardziej oleiste i gęste whiskey poddaje się dodatkowej, trzeciej destylacji, sprawiając, że alkohol staje się bardziej delikatny i przyjemny na języku.

Najlepsza irlandzka whiskey

Najlepsza irlandzka whiskey, to ta, która sami uważamy za najlepszą. Jeżeli szukamy whiskey odmiennej od tego, co oferują szkockie destylarnie, zwróćmy uwagę na irlandzką whiskey Pure Pot Still. Ten typ alkoholu wytwarzany był z mieszanki ziaren jęczmienia, żyta, pszenicy i owsa. Obecnie wytwarza się go ze słodowanego i niesłodowanego jęczmienia. Tradycyjny trunek produkuje się wciąż w destylarni Midleton. Destylarnia Bushmills pod koniec XIX wieku skłoniła się do produkcji głównie irlandzkiej whiskey single malt, która do dziś tworzy dobrą irlandzką whiskey.

Na jaką butelkę się więc zdecydować? Irlandzka whiskey ceną potrafi zawrócić w głowie. Zwłaszcza kiedy decydujemy się na te typy, które miały szansę długo leżakować w dębowych beczkach, chociaż znajdziemy i whiskey z Lidla, których cena nie spustoszy naszego portfela podczas wizyty w kasie. Irlandzka whiskey z Lidla to zarówno koneserska gratka w postaci dwudziestojednoletniego Redbreast w gatunku Single Pot Still – o wyraźnie owocowym smaku – jak i trunki piętnasto- i dwunastoletnie o świetnym stosunku jakości do oceny, a także klasyczne już produkty Bushmills czy marka Jameson.

Doskonałe whiskey irlandzka, na jaką warto zwrócić uwagę podczas zakupów, to Knnapogue Castle 14 yo, która leżakuje w beczkach po Sherry Oloroso oraz amerykańskim Bourbonie. Z jej smaku możemy wyczytać nuty słodkiego lukru, toffi i maślanych herbatników połączonych z długim, pomarańczowym finiszem i szczyptą pieprzu. Dla osób szukających mocnych wrażeń i lubujących się w whisky typu cask strenght, polecamy Waterford Single Farm Origin Sheestown 1.2. – rewelacyjny trunek wypuszczony na rynek w 2020, który oddaje nastrój słodu rosnącego na piaszczystych zboczach. Nieco owocowy, z korzennym, otulającym finiszem, skradnie serce każdego fana tego złotego trunku.

Ciekawą propozycją whiskey irlandzkiej dostępnej do rezerwacji w serwisie Winnica Lidla jest Teeling Strong Ale, czyli destylat leżakujący w beczkach po piwie napełnionych później rumem. Ta wyjątkowa whiskey charakteryzuje się słodko-słonymi nutami z dodatkiem miodu, prażonych orzeszków i owoców pestkowych (agrestu, winogron, moreli). Polecając irlandzką whiskey z Lidla, nie można pominąć klasyka gatunku, czyli Tullamore Dew w wersji osiemnastoletniej, która poza wiekiem, prezentuje głębie smaku i aromatu płynącą z leżakowania w beczkach po bourbonie, Sherry, Porto i Madeirze. Nieco winna, słodka, z wyczuwalnymi nutami drewna i czerwonych owoców zakończona pieprznym finiszem – czysta poezja! Dobre whisky i inne alkohole z Lidla już dziś zarezerwujesz dzięki Winnicy Lidla w dobrej cenie. Cena whisky w Lidlu jest zróżnicowana i dostosowana do potrzeb każdego kupującego.