O czym mówi rocznik wina?
Mamy prawo oddawać się degustacji wybornych trunków z całego świata, nie kłopocząc się tym, kiedy zebrano owoce niezbędne do wyprodukowania danego specjału. A także nie wchodząc w szczegóły leżakowania wina. Rocznik wina może mieć jednak olbrzymie znaczenie dla konesera. Mało tego – niektóre szczególnie dobre roczniki wina uchodzą wśród znawców za prawdziwe rarytasy. W dzisiejszym wpisie pochylamy się właśnie nad kwestią roczników win. Wyjaśniamy, dlaczego niektóra wina rocznikowe są takimi perełkami!
Dlaczego rocznik wina jest tak ważny?
Z jakiego powodu wina rocznikowa budzą fascynację wśród koneserów? Wyobraźmy sobie, że wpada nam w ręce butelka niezwykle obiecującego trunku. Uważnie więc się jej przyglądamy. Znajdujemy informację o wykorzystanym do produkcji szczepie, regionie pochodzenia, być może o prestiżowej marce (jeśli np. trzymamy właśnie musujące wino wytrawne z Szampanii) oraz oczywiście o gatunku i smaku wina. Czy to wszystko? W niektórych przypadkach znajdziemy też rocznik wina na etykiecie. Podawanie rocznika wina jest powszechną praktyką stosowaną na całym świecie w apelacjach winiarskich, które przyzwyczaiły konsumentów do dostarczania im specjałów najwyższej jakości. Dobre roczniki wina automatycznie stają się trunkami pożądanymi przez najbardziej wymagających. No dobrze, lecz czym właściwie są roczniki win?
Jak odczytać rocznik wina i co on nam mówi?
W największym skrócie – data roczna umieszczona na etykiecie wskazuje na rocznik wina. A więc rok, w którym zebrano owoce wykorzystane do produkcji wina. Jaką dodatkową informację zawiera w sobie rocznik wina? Może znalazłeś przypadkiem wino z rocznika urodzenia?
Musimy zaznaczyć, że niemalże we wszystkich przypadkach rocznik wina wpływa na jego jakość i właściwości aromatyczno-smakowe. Specjały poszczególnych domów win, mimo że produkowane z tych samych odmian winorośli uprawianych w tych samych parcelach, mogą dość znacząco różnić się od siebie właśnie ze względu na rok. A dokładniej – warunki pogodowe panujące w danym sezonie. Roczniki wina mogą być zatem dobre… i nieco rozczarowujące!
Jak warunki pogodowe wpływają na rocznik wina?
Rozmaite czynniki atmosferyczne mają wpływ na soczystość zbieranych owoców, ich słodycz oraz kwasowość – przede wszystkim temperatura. Najkorzystniejsze dla rozwoju winorośli są ciepłe, słoneczne dni i stosunkowo chłodne noce. Rocznik wina ma olbrzymie znaczenie również wtedy, gdy pod uwagę weźmiemy wysokość opadów w danym sezonie (zbyt dużo deszczu sprzyja rozwojowi pleśni, zbyt mało – zakłóca naturalny rozwój winorośli). Niekorzystne dla winiarzy są oczywiście także susze.
Znaczenie rocznika wina dla jego smaku i jakości
Wyjątkowo upalne roczniki wina mogą skutkować powstaniem wina mocniejszego, o charakterystycznych słodszych nutach w bukiecie. Zimne roczniki wina natomiast często skutkują – jak już wspominaliśmy – przewagą specjałów o wyrazistej kwasowości i mocnej budowie w ofercie danego domu wina. Owoce, które przed zbiorami doświadczyły obfitych deszczy, mogą być kwaśniejsze. Na ten czynnik, zwłaszcza w przypadku win białych, wpływ mają również różnice temperatur między dniem a nocą w danym roczniku wina. Owoce zbierane już podczas mrozów (ujemna temperatura przyczynia się do usunięcia wody z wysuszonych już późną jesienią winogron, np. Riesling) będą wyjątkowo słodkie. Przykładem trunku, który swoje cenne właściwości zawdzięcza właśnie przymrozkom, jest kanadyjskie wino słodkie Riesling Icewine, 375 Ml.
Czym różni się wino z dobrego rocznika od pozostałych?
Nie podlega dyskusji fakt, że rocznik wina często okazuje się niezwykle istotną informacją dla koneserów. Szczególnie dla ekspertów, którzy uwzględniają to, w jaki sposób warunki atmosferyczne panujące w danym roku w interesującym ich regionie określają charakter pochodzących z niego trunków. Niektóre winnice, ze względu na fakt, jak duże znaczenie (także marketingowe) może mieć wskazanie na etykiecie roku zbiorów, korzystają z tej możliwości. Chętnie zatem reklamują swoje wina rocznikowe. Oczywiście wtedy, gdy dany rocznik był dobrym rocznikiem wina, a więc zarówno temperatura, jak i wielkość opadów sprzyjały optymalnemu dojrzewaniu winogron! Pamiętajmy bowiem, że informacja na temat roku zbiorów może okazać się mieczem obosiecznym – niektórzy koneserzy mogą być nastawieni sceptycznie względem danego rocznika wina, co oznacza, że będą starali się go uniknąć za wszelką cenę! Określone wina rocznikowe nie zawsze zatem okazują się najcenniejszymi propozycjami danego domu wina.
Najlepsze roczniki win – które warto wypróbować?
W związku z winami rocznikowymi musimy ustalić jeszcze jedną ważną kwestię. Każda odmiana ma specyficzne wymagania, dlatego rok, który dla jednej z nich nie okazał się zbyt łaskawy, dla drugiej może być najlepszym na przestrzeni dekad. Skąd zatem wiedzieć, który rocznik wina wypróbować?
Na pewno trzeba określić, która odmiana z wybranego regionu winiarskiego interesuje nas najbardziej. W przypadku trunków wieloszczepowy należy stawiać na szczep dominujący. Teraz wypada dowiedzieć się, jakie warunki wpływają najlepiej na rocznik danego wina. Jeśli mamy do dyspozycji kilka roczników wina tego samego rodzaju, spróbujmy dowiedzieć się, jakie warunki atmosferyczne panowały w danym sezonie i na tej podstawie dokonajmy wyboru wina rocznikowego. Pomocna może okazać się znaleziona w sieci opisująca rocznik wina tabela. Z niej możemy dowiedzieć się, jaki będzie dobry rocznik wina w interesującym nas przypadku. I tak np. dla francuskiego Grenache świetny był rok 2016, dla Pinot Gris natomiast – 2015. Dla bułgarskiego Pinot Noir doskonałe wino rocznikowe to te z roku 2016. Wyśmienite wina wieloszczepowe z Bordeaux to z kolei np. roczniki wina 2010 czy 2015.
Rocznik wina a Szampany
Sekretem niepowtarzalnych właściwości trunków z Szampanii jest idealnie dobrana mieszanka win pochodzących z różnych roczników. Wina młodsze oraz starsze wzajemnie się uzupełniają, tworząc kompozycje idealne. Z rocznikami win – a raczej winami rocznikowymi – możemy spotkać się wtedy, gdy będziemy mieli okazję degustować Szampany vintage, czyli te, które ze względu na specyfikę danego sezonu zostały wyprodukowane wyłącznie z owoców pochodzących z jednych zbiorów. Wina rocznikowe są jednak o wiele rzadsze od Szampanów nierocznikowych.
Wino rocznikowe a leżakowanie wina
Wiemy już, co oznaczają dobre roczniki wina i jak sprawdzić rocznik wina na etykiecie. Musimy jednak dodać jeszcze, że mianem win rocznikowych potocznie określane bywają wina przeznaczone do dalszego dojrzewania. Rozchodzi się zatem o leżakowanie wina w butelce (a nie dojrzewanie wina w beczce). Mimo że większość trunków z winogron powinna zostać spożyta w ciągu 2-3, maksymalnie 5 lat od nabycia, tego typu specjały zyskują nowe, intrygujące właściwości smakowe po wielu latach (bądź dekadach) spędzonych w odpowiednich warunkach w domowej piwniczce. Leżakowanie wina w odpowiedniej temperaturze w ich przypadku może zatem okazać się genialnym posunięciem! Specjały, które mogą zostać winami rocznikowymi (oczywiście w tym szczególnym rozumieniu), to przeważnie napitki o wysokiej zawartości naturalnych konserwantów, o mocnej budowie i silnym aromacie. To właśnie w odniesieniu do nich leżakowanie wina w butelce może okazać się najkorzystniejsze. Ponadto, zdecydowanie częściej do wieloletniego przechowywania nadaje się wino słodkie lub wino półsłodkie, rzadziej zaś wino półwytrawne bądź wytrawne.
Mamy nadzieję, że precyzyjnie wyjaśniliśmy, dlaczego rocznik wina może stanowić jedną z najcenniejszych informacji dla wyspecjalizowanych degustatorów. Nie zapominajmy jednak, że gdy chodzi o wino – rocznik bieżący specjału może być lepszy niż poprzednie, jeśli wino zostało wyprodukowane z myślą o szybkiej degustacji lub warunki panujące w danym roku był wyjątkowo dobre dla winorośli. A także o tym, że część uwielbianych na całym świecie specjałów zawdzięcza swój niepowtarzalny smak i aromat właśnie kupażowaniu rozmaitych roczników wina! Choć oczywiście wino z Twojego rocznika może mieć dla Ciebie ponadczasową wartość. Nie ma w tym nic złego!