Aperitif – co to takiego?

Czytając o alkoholach, bardzo często spotkamy się z informacją, że dany trunek doskonale spisuje się jako aperitif. Albo z sugestią, że warto go zaserwować przed posiłkiem lub jako dodatek do przystawek. W związku z tym w dzisiejszym wpisie pragniemy wyjaśnić, czym jest słynny aperitif i w skrócie opowiedzieć, jakiego rodzaju trunki mogą pełnić jego funkcję. Jak zawsze – zachęcamy do czytania!

Czym jest aperitif? Wszystko, co powinieneś o nim wiedzieć

Co to aperitif? Zanim odpowiemy na to pytanie, przyjrzyjmy się etymologii interesującego nas terminu. Zarówno francuskie apéritif, jak i włoskie aperitivo pochodzą od łacińskiego słowa aperire – otwierać. Nic dziwnego zatem, że aperitif to napój alkoholowy (w większości wypadków), który serwujemy przed posiłkiem dla zaostrzenia apetytu gości zebranych przy stole. Ma on za zadanie także nas rozluźnić i przygotować nasze żołądki na spotkanie z różnego rodzaju przysmakami.

Aperitif pełni też istotną funkcję towarzyską – pozwala nam zrelaksować się przed posiłkiem i nawiązać rozmowę z przyjaciółmi. Często bowiem czas serwowania aperitifu bywa traktowany jako pora na pogawędkę na tematy ważne… i te nieco mniej. A więc co to aperitif? Zgodnie ze znaczeniem tego słowa – aperitif to godne otwarcie każdego obiadu czy kolacji! 

No dobrze, wiemy już, co to aperitif, oraz to, że serwuje się go przed jedzeniem. Jednak czy każdy trunek okaże się w tym przypadku równie trafnym wyborem? Ależ skąd! Aperitif drink powinien pobudzić apetyt, a nie go zaspokoić. Dlatego nie może być ani za gęsty, ani za słodki. To ważne również ze względu na fakt, że deser spożywamy po posiłku głównym, a więc nie powinniśmy zbyt wcześnie pobudzać naszych kubków smakowych w ten sposób. Co ważne – aperitif nie powinien również być zbyt mocny, żeby niepotrzebnie nie podrażniać pustego żołądka. To raczej napoje wytrawne o łagodnym charakterze.

Tradycja aperitifu – skąd się wzięła i jak się zmieniała?

Jeśli interesują nas początki tradycji spożywania aperitifu, najprawdopodobniej powinniśmy odbyć sentymentalną podróż aż do czasów rzymskich. Źródła podają, że już potomkowie Romulusa i Remusa znali zalety picia wina jako aperitif, czyli przed posiłkami – nie tylko towarzyskie, lecz również te dotyczące trawienia. Tyle jeśli chodzi o wino. Obecnie jednak, jak wiemy, jako aperitif drink serwuje się szereg innych specjałów alkoholowych. Zwyczaj ten narodził się w połowie XIX wieku we Francji – zawdzięczamy go chemikowi Josephowi Dubonnetowi.

Wynalazca ten, pragnąc uzyskać specjał (na bazie wina, chininy i innych dodatków) idealny dla stacjonujących w tropikach żołnierzy Legii Cudzoziemskiej, opracował recepturę koktajlu, który pokochali jego goście! Do dziś trunek znany jako Dubonnet należy do najpopularniejszych aperitifów na świecie! Możemy jednak również spotkać się z doniesieniami, że aperitif ma włoskie pochodzenie. A jego ojcem był Antonio Benedetto Carpano, twórca słynnego wermutu, który swoje wiekopomne dzieło stworzył w 1786 roku w Turynie. Jeśli jednak jeszcze dokładniej zagrzebiemy się w źródłach, spotkamy się również z informacją, że pierwszy opisał fenomen trunków sprawdzających się jako aperitif niejaki Diadoch z Fotyki i to już w V wieku!

Faktem jest, że zarówno we Włoszech, jak i we Francji czy Hiszpanii możemy spotkać się ze zwyczajem udawania się po pracy na aperitif – bar czy restauracja okazuje się jednak raczej miejscem spotkań towarzyskich niż tęgich popijaw. Wiedząc, co to znaczy aperitif, powinniśmy zawsze pamiętać o jego znaczeniu towarzyskim, społecznym! Nie alkohol dla aperitifu jest najistotniejszy, lecz doskonały nastrój panujący podczas spotkania!

Co może służyć za aperitif?

Lokalne tradycje i inne uwarunkowania kulturowe wpływają na to, jakiego rodzaju alkoholowe napoje wytrawne wybierane są najczęściej jako aperitif w barze (i nie tylko tam) w danej części świata. We Francji np., w zależności od regionu, może być to m.in. wino musujące wytrawne (np. Szampan czy wino Crémant), koniak lub brandy albo calvados (winiak na bazie cydru). Mocne alkohole jednak, jak już wspomnieliśmy wcześniej, mogą za bardzo podrażniać żołądek, dlatego jak aperitif drink częściej niż solo stosowane są w recepturach koktajli alkoholowych zachowujących orzeźwiający charakter.

We Włoszech często możemy spotkać się aperitifem w formie wermutu lub drinka przygotowanego na bazie wermutu – takiego jak Martini czy Aperol Spritz. Brytyjczycy z kolei gustują raczej w Sherry czy mocnym winie Madera, to ich ulubiony aperitif. No a Słowianie? W Polsce i Rosji bez dwóch zdań króluje wódka, a także różnego rodzaju nalewki. To tzw. aperitif po polsku. Musimy dodać również, że niezależnie od szerokości geograficznej na aperitif wybierane bywają również różnego rodzaju gorzkie (lub słodko-gorzkie, ziołowe) likiery, gin czy popularne koktajle znane jako aperitif drinks lub aperitif cocktails.

Jakie przekąski podawać do aperitifu? Sprawdzone pomysły i przepisy

Wbrew temu, co sądzą niektórzy, aperitif to nie przystawka. Choć jedne i drugie współgrają ze sobą. Przystawki – hors d'œuvre – to niewielkich rozmiarów potrawy serwowane przed głównym posiłkiem w restauracjach, często w towarzystwie aperitif drinks, na bankietach czy różnego rodzajach wydarzeniach kulturalnych. Niekiedy także w naszych domach. Należą do nich wędliny, sery, kanapki czy warzywa – w tej kwestii ponownie olbrzymie znaczenie mają kwestie kulturowe.

Mimo że przystawki serwowane przed posiłkiem również w pewien sposób otwierają spotkanie przy stole i pobudzającą apetyt (albo raczej zaspokajającą pierwszy głód), pamiętajmy, że między nimi a aperitifem nie możemy postawić znaku równości. Aperitif to bowiem alkohol spożywany przed posiłkiem – nie danie. Nie zmienia to jednak faktu, że do aperitifu możemy serwować różnego rodzaju apetyczne przystawki. O jakich przysmakach mówimy? 

W tym przypadku mamy bardzo dużą dowolność. Jeśli wśród naszych gości znajdują się amatorzy potraw mięsnych, z pewnością do aperitifu możemy uraczyć ich wysokiej jakości wędlinami czy pasztetem. Miłośnicy morskich specjałów natomiast z radością oddadzą się w towarzystwie aperitifu degustacji ryb, owoców morza (ostryg), a być może też, francuskim zwyczajem, różnego rodzaju przetworów z sardeli, znanych jako anchois. W roli przystawki do aperitifu przed obiadem sprawdzą się, rzecz jasna, różnego rodzaju grzanki lub świeże warzywa. A także owoce, choćby plastry pomarańczy.

Świetne będą oliwki (zarówno zielone, jak i czarne), także marynowane, migdały, pistacje lub nerkowce (albo inne orzechy), talarki z serem kozim lub pleśniowym, hummus (wszystkie smaki są dowolne – także buraczany czy paprykowy). Nietuzinkowe propozycje towarzystwa dla aperitifu o szlachetnie gorzkim smaku to choćby krewetki albo klasyczne włoskie kuleczki ryżowe arancini. Przy wyborze dodatków do napoju-aperitifu warto kierować się jedną zasadą, która znacznie ułatwi tworzenie udanych kompozycji kulinarnych. Otóż do trunków lekkich, takich jak lekkie wino musujące, choćby Prosecco, warto serwować przekąski o dość łagodnym smaku. Jeśli natomiast wybrany trunek wytrawny ma o wiele wyższą zawartość procentową, możemy sięgnąć po produkty o bardziej wyrazistym charakterze.

Najlepsze napoje typu aperitif na różne okazje

Jak już udało nam się ustalić, wspaniały aperitif, czyli napój alkoholowy podawany przed posiłkiem, jest w stanie rozluźnić naszych gości po dniu pełnym wrażeń (oraz stresów dnia codziennego), ułatwić rozpoczęcie dyskusji, a także pobudzić trawienie, co ma niebagatelne znaczenie w obliczu nadchodzącego posiłku. Wiemy także, jakie przystawki do aperitifu możemy podawać. Pora więc na konkretne propozycje. Poznajmy wspaniały aperitif w pełnej okazałości i smakowitości!

Napój podawany przed posiłkiem ma jedno nadrzędne zadanie – zaostrzyć apetyt smakoszy. Na dyskusje i posiłek. Z tego właśnie względu tak często w porze przedobiadowej lub przedkolacyjnej serwuje się specjały aromatyczne, ziołowe, takie jak wermuty. W tym przypadku mowa zarówno o mocnych winach podawanych na aperitif solo, jak i jako składnik popularnych koktajli, np. jednego z wariantów drinka Martini, uznawanego za świetny aperitif drink. Ze względu na swój wyrazisty smak i aromat na aperitif nadaje się oczywiście gin, występujący w kieliszkach i szklankach bardzo często w towarzystwie wermutów oraz aromatyzujących bittersów.

Wśród propozycji alkoholi-aperitifów znajdziemy bardzo często napoje z bąbelkami – wina musujące. I to nie tylko słynne Szampany, lecz również francuskie wina Crémant, włoskie Prosecco, hiszpańską Cavę czy niemiecki Sekt. Jeśli nasi przyjaciele nie gustują w trunkach z gazem, możemy zaproponować im spokojne na aperitif uniwersalne wina białe, takie jak. np. Chardonnay. W tym przypadku sprawdzi się oczywiście przede wszystkim wino białe wytrawne, krótko dojrzewające, lekkie oraz soczyście owocowe. Taki trunek z plasterkiem pomarańczy i lodem fenomenalnie orzeźwia w gorące dni! Warto wiedzieć, że oprócz białego wina (a może i lekkiego czerwonego wina) w interesującej nas roli sprawdzi się też wino różowe, lekkie i przyjemnie owocowe. Także wino musujące!

Jako aperitif, lekkie napoje alkoholowe podawane przed posiłkiem, sprawdzają się także pyszne drinki, w których wino musujące wytrawne uzupełniają likiery (np. Kir czy Kir Royal). Doskonałe proste koktajle, które mogą stanowić propozycję aperitifu, stworzymy w końcu z wykorzystaniem takich alkoholi jak rum czy wódka. No i nie zapominajmy, że ta druga bywa w naszym kraju, i nie tylko, traktowana jako aperitif per se (tzw. aperitif po polsku)!

Uwzględniając międzynarodową popularność piwa, nie powinniśmy się również dziwić, że także napój na bazie chmielu powszechnie bywa traktowany jako alkohol-aperitif. Jako trunek podawany przed posiłkiem, czy też towarzysz przekąsek, sprawdzi się zwłaszcza piwo mocno chmielone, o szlachetnej goryczce – takie jak niemieckie, duńskie lub czeskie pilsnery czy brytyjskie ale. Lepiej jednak, by było to raczej małe piwo i aperitif nie wypełnił całego żołądka smakosza! 

Czy pisząc o napojach alkoholowych podawanych przed posiłkiem jako aperitif drink, powinniśmy pamiętać o czymś jeszcze? Naturalnie. Nie bez przyczyny mówi się, że je się również oczami. Odpowiedni wygląd naszego koktajlu może zatem pobudzić apetyt na równi z jego smakiem! Dlatego właśnie powinniśmy zadbać również o eleganckie podawanie serwowanych przez nas koktajli z kategorii aperitif drinks. Możemy zatem poświęcić nieco uwagi zarówno wyborowi odpowiednich kieliszków (np. do Szampana) lub szklanek koktajlowych, jak i dekoracjom. W wielu przypadkach drinka warto ozdobić skórką cytryny, cząstką pomarańczy czy listkiem mięty! Sugestie związane z tą kwestią znajdziemy często w przepisach na aperitify.

Omawiając temat „aperitif i przystawki”, musimy powiedzieć o jeszcze jednej kategorii alkoholi serwowanych w tych okolicznościach kulinarnych. Na myśli mamy digestif, czyli trunek spożywany zaraz po posiłku lub w jego trakcie, bezpośrednio przed podaniem ciężkiej potrawy. Jak możemy się domyślić – nie tylko może stanowić on godne zakończenie prawdziwej uczty dla podniebienia, lecz również pobudzić trawienie.

O ile jednak aperitif prawie zawsze jest wytrawny lub chociaż półwytrawny, o tyle digestif może być słodki. W tym przypadku sprawdzają się więc zarówno likiery, jak i słodkie wina (również wzmacniane, jak portugalskie Porto czy hiszpańskie Sherry), smakowe wódki, nalewki czy koniak. Ważne, by specjał był mocny, a więc skutecznie pobudzał wydzielanie soków trawiennych! Pamiętając o tym, co to jest aperitif, łatwo dostrzec różnicę między obiema kategoriami trunków. Różnica przecież uwydatnia się także w przepisach – aperitif stroni od wybitnie słodkich dodatków. Wytrawny smak pobudza żołądek do spotkania posiłkiem!

Aperitif bezalkoholowy? Jak najbardziej!

Do tej pory skupiliśmy się na najpopularniejszych rodzajach aperitifów, a więc tych opartych na winach i wysokoprocentowych alkoholach. Czy jednak abstynenci muszą obejść się smakiem i zrezygnować z przedobiedniej degustacji lekkich trunków jako aperitif? Czy zawartość alkoholu jest obligatoryjna? Ależ skąd – istnieją wszak doskonałe aperitify bezalkoholowe świetnie łechcące apetyt. Mowa tu nie tylko o napojach takich jak woda mineralna gazowana czy tonik, lecz również bezalkoholowych wersjach znanych drinków na aperitif, do których należy Aperol Spritz.

Warto wiedzieć, że istnieją również specjalne napoje przeznaczone do serwowania jako bezalkoholowe aperitify. W ich produkcji przodują Włosi, proponując nam takie pozycje jak Crodino – przyjemnie gorzki w smaku napój, w którym z łatwością rozpoznamy akcenty owocowe, roślinne i aromatyczne przyprawy. Znajdziemy zatem sporo przepisów na aperitif bezalkoholowy.

Jakie są rodzaje aperitifu? Podsumowanie

Jak zatem widzimy, aperitif, czyli napój alkoholowy serwowany przed posiłkiem dla zaostrzenia apetytu, występuje w naprawdę wielu zróżnicowanych postaciach. Przede wszystkim w tej roli sprawdzają się wytrawne wina musujące. Ich wytrawny smak pobudza żołądek, tym samym zwiększając apetyt na posiłek. Jeśli nie wina musujące, to wina spokojne (choćby Chardonnay, Sauvignon Blanc lub Riesling), wytrawne wermuty lub winiaki, takie jak francuskie wytrawne brandy, koniak i calvados.

Jako aperitif podaje się też różne drinki na bazie wina musującego, likierów, rumu, whisky czy wódki (m.in. Negroni, Whisky Sour, Americano, Martini czy Spritze). A nawet same alkohole (jako aperitif w naszej części Europy bardzo często pojawia się wódka). W tej roli sprawdza się też gin, czyli jałowcówka, greckie ouzo czy francuski alkohol anyżowy pastis. Znacznym potencjałem, gdy mowa o zaostrzaniu apetytu, cechują się też ziołowe likiery i bittersy, m.in. Campari czy Aperole (z których powstaje włoski koktajl Aperol Spritz).

Piwo na aperitif? Aperitif bez procentów? Sprawdźmy!

Wspaniały aperitif to również piwo. Przede wszystkim lekkie, orzeźwiające, łagodne. W tej roli sprawdzi się pilsner, belgijskie piwo saison i lambic, blonde ale czy piwo pszeniczne (np. berliner weisse). Co więcej, nie można zapominać, że bez trudu znajdziemy też aperitif bez procentów. Mowa nie tylko o odalkoholizowanych winach czy bezalkoholowych wariacjach na temat klasyki miksologii (jak Virgin Negroni czy Gin & Tonic 0%), ale też o różnego rodzaju sokach (warzywnych, choćby z buraka, i owocowych), toniku czy nawet prostej kombinacji wody gazowanej z sokiem pomarańczowym. Z dodatkiem kostki lodu!

Co pić na zwiększenie apetytu? Pobudź kubki smakowe

Jakie inne napoje, które raczej nie nazwalibyśmy aperitifami, są w stanie pobudzić soki trawienne, a tym samym zwiększyć nasz apetyt? Przede wszystkim trzeba zacząć tu od jakże bogatej kategorii propozycji, którą stanowią napary ziołowe. Oprócz niezastąpionej mięty czy rumianku wypada wspomnieć o naparze z kopru włoskiego, dziurawcu, piołunie, tataraku czy mniszku lekarskim. W grę wchodzą rzecz jasna również specjalne mieszanki ziół (m.in. koper włoski z miętą i imbirem czy anyż w towarzystwie krwawnika i dziurawca).

Warto pamiętać, że zioła cechują się bardzo szerokim spektrum działania, co sprawia, że w wielu przypadkach nie tylko zwiększają apetyt przed posiłkiem, ale też ułatwiają trawienie po jedzeniu, zwiększają metabolizm i ułatwiają przyswajanie składników odżywczych. Do tych ziół zalicza się m.in. krwawnik czy szałwię.

Na tym jednak nie kończy się lista napojów, które skutecznie wyostrzają apetyt. Należą do nich bowiem nawet produkty z przefermentowanego mleka, takie jak maślanka czy kefir oraz jogurty naturalne, a nawet tak dobrze znane napoje jak gorzka herbata czy kawa. Mało kto się nad tym zastanawia, ale jako napój zaostrzających apetyt możemy uważać… rosół lub bulion warzywny!

Nieoczywistym wyborem na napój na pobudzenie apetytu może okazać się koktajl z mlekiem, bananem, miodem i odrobiną imbiru. Znawcy polecają też m.in. koktajl z mango i chili. Popularnym specjałem, który może zwiększyć apetyt, jest też kombucha. Cóż to takiego? Napój powstający z przefermentowanej herbaty o charakterystycznym słodko-kwaśnym smaku. Dzięki zawartości licznych kwasów trunek ten pobudza trawienie, a więc wyostrza apetyt. Jeśli dodatkowo do tego azjatyckiego specjału dodamy nieco imbiru i cytryny, efekt będzie jeszcze lepszy!

Mamy nadzieję, że w naszym artykule wyczerpująco odpowiedzieliśmy na pytanie, co to jest aperitif drink – nie tylko rodzaj alkoholu (i nie tylko alkoholu!) serwowany przed posiłkiem, lecz również cała ceremonia. Ceremonia, w której oprócz samej degustacji istotna jest rozmowa ze znajomymi i… wyczekiwanie posiłku! W kolejnym wpisie na naszym blogu przedstawimy wiele różnych przepisów na aperitif – skupimy się na konkretnych pomysłach na lekkie drinki. 

Pamiętaj, że wyborne napoje wytrawne, które świetnie nadają się na aperitif, takie jak wino wytrawne białe, czy też najwyższej jakości mocne alkohole, składniki idealnych przedposiłkowych koktajli, zarezerwujesz za pośrednictwem serwisu winnicalidla.pl . A jeśli jednak od wina o białej barwie wolisz wino czerwone wytrawne, pamiętaj, że takie również znajdziesz na naszej platformie!