Single Malt

Single malt whisky – co to znaczy?

Co to single malt i czemu jest uznawany za najlepszy rodzaj whisky? Jak sama nazwa wskazuje, single malt to whisky, która powstaje z jednego rodzaju słodowanego zboża, którym jest jęczmień. Żeby mogła zostać uznana za whisky, musi przeleżeć w beczce co najmniej 3 lata. Co to znaczy – single malt whisky – poza faktem wytworzenia z jednego rodzaju surowca? Single odnosi się do miejsca powstania zacieru, musi on w pełni powstać w jednej, tej samej destylarni. Przyjęło się, że single malty to najbardziej szlachetne spośród wszystkich rodzajów whisky głównie ze względu na długi, tradycyjny, okraszony wieloma regułami proces destylacyjny, na który składa się słodowanie, suszenie, mielenie, zacieranie, fermentacja, destylacja, dojrzewanie i kupażowanie. Jej prestiż jest również połączony z długoletnim procesem starzenia, który zajmuje czasem kilkadziesiąt lat (najstarsza znana single malt whisky Old Vatted Glenlivet pochodzi z 1862 roku, została wyprodukowana w Szkocji, w znanej destylarni Glenlivet). Chociaż szkocka whisky jest najpopularniejszą odmianą tego szlachetnego trunku, to na rynku dostępne są również whisky z Japonii, Niemiec i Polski, w Irlandii oraz Stanach Zjednoczonych. Irlandzkie butelki z bursztynowym trunkiem mają nieco odmienną nazwę, którą zapisuje się jako single malt whiskey i wynika ona z innego procesu rozwoju języka ludów Irlandii. Naczelną różnicą pomiędzy irlandzką a szkocką whisky typu single malt jest mnogość filtracji – Szkoci mają zamiłowanie do bardziej nieoczywistych, charakternych trunków i filtrują swoją whisky dwukrotnie, natomiast Irlandczycy poddają ją trzykrotnej filtracji w celu uzyskania bardziej zbalansowanych, słodszych i czystszych aromatów. 

Single malt – z czego powstaje?

Czym jest whisky single malt? Przede wszystkim starannie wyselekcjonowanym i wydestylowanym alkoholem, którego gotowa forma musi mieć co najmniej 40% zawartości alkoholu. Bardzo ważnym aspektem jest samo ziarno jęczmienia, z którego robi się danego single malta. W zależności od regionu, z jakiego pochodzi, chłonie ono smak i aromat oraz wszystkie związki mineralne prosto z podłoża. Whisky wyprodukowana w szkockim Highlandzie będzie miała zupełnie inny smak aniżeli ta pochodząca z regionu wyspiarskiego (np. wyspy Islay), gdyż będzie miała w sobie charakter torfowej ziemi i morskiej bryzy unoszącej się w powietrzu, zraszającej źdźbła jęczmienia. Whisky produkowana w Irlandii będzie reprezentowała smak i charakter tamtych zielonych ziem. Warto zadać jeszcze jedno pytanie – single malt, z czego powstaje? Główną przyczyną, dla której wielu konsumentów jest w stanie wydać krocie na 500 albo 700ml jest udział tradycyjnych technologii w procesie twórczym. Whisky single malt nie powstaje tylko ze zboża z jednej destylarni, ale z miłości i oddania master destylerów, którzy doglądają każdy z etapów jej tworzenia. Smakują i miksują ze sobą roczniki, aby stworzyć kompozycję idealną. Bycie naczelnym master destylerem wiąże się z szeregiem wyrzeczeń, a branża alkoholowa opłakuje tłumnie śmierć każdego z nich. Osoby zajmujące się tym fachem przekazują wiedzę i umiejętności z pokolenia na pokolenie, jednakże to smak i węch gra tu kluczową rolę. Nie mogą oni spożywać niektórych dań, muszą dbać o określoną liczbę godzin snu, nie palić, w zasadzie nie pić, niektórzy ortodoksyjni twórcy zachowują również wstrzemięźliwość seksualną. To, co ląduje w butelce to efekt ciężkiej pracy rolników, całych fabryk i małych rodzinnych destylarni oraz destylerów, którzy decydują o efekcie finalnym – nosie, ustach i finiszu pitego przez nas trunku. Niektórzy zastanawiają się nad tym, czy kupażowanie daje whisky single malt blended. Ten termin jest niepoprawny, gdyż blendowanie whisky to proces mieszania różnych destylatów z innych destylarni. Do single maltów zawsze trafia serce danego destylatu, a w blendach bywa niestety różnie (zwłaszcza tych masowo produkowanych). Single malty to rzecz jasna rodzaj whisky, którego jakość mówi sama za siebie, a jakość ta wiąże się ze sporą (czasem zaporową) ceną. Taka whisky nie nadaje się raczej do picia z colą, chociaż są i fanatycy takiego podania. Najlepiej smakuje ciepła (ewentualnie z kilkoma kropelkami wody niegazowanej), wlana w kieliszek tulipanowy i wypita w gronie przyjaciół albo rodziny. Można ją często spotkać w koktajlach typu Old Fashioned czy God Father, a barmani często wykorzystują jej złożony charakter do komponowania innych, ciekawych koktajli. Trzeba jednak pamiętać o tym, że zamawiając w barze koktajl na bazie osiemnastoletniej whisky, zapłacimy za niego więcej niż 20 złotych, ponieważ dostępność danych wypustów jest ograniczona (a to oczywiście wiąże się z wyższą ceną za konkretne butelki i roczniki). Proste koktajle, jak te wyżej wymienione, z łatwością można wykonać w domowym zaciszu.

Jaka whisky single malt? Czyli rodzaje i właściwości poszczególnych rodzajów maltów.

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, najpopularniejszą i uznaną za wyjątkową jest single malt schotch whisky (niektórzy piszą single malt schotch whiskey, ale nigdy nie dodajemy „e” przy szkockiej). Ta whisky produkowana jest tylko na terenie Szkocji, jednakże brytyjskie prawo precedensu określa pochodzenie z ziemi szkockiej. Niektórzy producenci wpadali na pomysł tworzenia szkockiej w innych krajach, zwożąc tonami szkocką ziemię do swojego kraju, chociaż proceder ten wydaje się absurdalny. Szkocja dzieli się na kilka podstawowych regionów (analogicznie do regionów winiarskich), które produkują trunek o odmiennych właściwościach, mianowicie Lowside, Speyside, Highland, Campbeltown, Islay oraz okoliczne, mniejsze wyspy. Lowside charakteryzuje się whisky o niezwykle delikatnym, łagodnym smaku oraz aromacie przepełnionym owocami, bukietem kwiatów, zboża oraz odrobiną trawy. Region Speyside to region rzeczny, w którym okoliczne destylarnie okalają brzegi mniejszych rzek. W trunkach tam destylowanych znajdziemy słodycz bananów, aromaty fiołków oraz wanilli. Highland to górzysty region będący uosobieniem wyobrażenia na temat Szkocji – deserowe nuty miodu skąpane w aromacie gór, leśnych roślin i owoców. Campbeltown to maluteńki podregion produkujący whisky single malt z aromatami drzewnymi, torfowymi i morskimi. Ostatni region, czyli Islay to światowa stolica charakternej, trudniej w odbiorze i kochanej przez wielu entuzjastów, torfowej whisky.Przeszukując otchłań internetu, zapewne spotkasz się z frazami typu single malt jack daniels, single malt Jameson albo single malt johnnie Walker i uwierz, albo nie – to naprawdę nie jest whisky typu single malt. Na osobną uwagę zasługują również single malty z Irlandii, które poprzez trzykrotną destylacje mają w sobie więcej słodyczy i czystszych, łatwych do odróżnienia nut smakowych oraz single malt japanese whisky (głównie Akashi i Yamazaki), których wyważony smak, pełen śliwki, wiśni i kwiatów, idealnie oddaje charakter kraju kwitnącej wiśni. Whisky japońskie znajdziemy w różnych przedziałach cenowych – od tańszych blendów do wykwintnych single maltów. Na uwagę zasługuje również wyjątkowa whisky produkowana na Tajwanie pod nazwą Kavalan z mocno owocowymi i mlecznymi wręcz nutami. Jeżeli marzysz o spróbowaniu single malta od destylarni Knappogue – jego słodycz i aromat suszonych owoców zabierze Cię w krainę cudów.

Single malt whisky – cena

Jeżeli chcemy rozpocząć swoją przygodę z tym rodzajem whisky, warto zdać się na opinię znawców. Dobry single malt na początek można kupić już do 100-150 złotych np. nieco cytrusowego Glenmorangie 10 yo, który poza nutami kwasowymi skrywa w sobie brzoskwinie, miód oraz wanilię albo nieco bardziej chłodnego i charakternego Taliskera 10 yo z wyczuwalnymi aromatami jodyny, bryzy morskiej i wodorostów. Jeżeli jesteśmy już nieco wprawieni w piciu single maltów, warto zerknąć na nieco wyższe półki cenowe. W lidlowej winnicy znajdziesz znakomite wypusty od destylarni Bruichladdich, Glendronach, Aberlour czy Glenfiddich. Również dla koneserów znajdą się bardziej kolekcjonerskie wypusty na lidlowych półkach. Szczególnie polecamy Lagavullin Distillers Edition, który rocznie wypuszczany jest w małej ilości egzemplarzy mający w sobie nuty soli i ciemnych owoców, poddany podwójnej maturacji w beczkach po bourbonie i sherry Pedro Ximenez (uznawaną za jedną z najlepszych na świecie) sprawdzi się dla fanów bardziej charakternych whisky, natomiast starzony w beczkach po amerykańskim dębie białym, osiemnastoletni Glenmorangie skusi fascynatów deserowych whisky ze słodkim, nieco dymnym finiszem. Taką whisky rzecz jasna pijemy sporadycznie, małymi porcjami, delektując się jej głębokim smakiem. Niestety przyjemność ta sporo kosztuje, bo butelki single maltów z półki premium zaczynają się od 400 złotych wzwyż. Poszukując odpowiedniej whisky dla siebie, kieruj się przede wszystkim swoimi własnymi preferencjami i gustem, pij ją jak chcesz i ciesz się jej smakiem. Gdy szukasz whisky typu single malt na prezent (np. na Dzień Ojca albo czyjeś urodziny), skorzystaj z wyszukiwarki i wpisz w niej hasło „single malt whisky cena”, a wyskoczy Ci setka propozycji. W Winnicy Lidla znajdziesz je w najkorzystniejszych cenach, a pomoże Ci przy tym podział na kategorie cenowe. Masz ograniczony budżet? Żaden problem, znajdziesz tam wiele propozycji whisky do 100-150 złotych oraz w innych przedziałach cenowych.

Przeczytaj także: WHISKY SOUR