Whisky to bursztynowy trunek o wyrazistym aromacie i smaku, których nie da się pomylić z żadnymi innymi. Choć alkohol ten może kojarzyć się głównie z mężczyznami, którzy sączą trunek ze szklaneczki przy cygarze i partyjce pokera, to ma on również wierne grono fanek. To też taki rodzaj alkoholu, który nie tylko uświetni uroczystość, ale i będzie trafionym podarunkiem – whisky na wesele, urodziny czy okrągłą rocznicę to zawsze dobrym wybór. Natomiast drinki z whisky każdej okazji dodają wyjątkowego charakteru i nietuzinkowego smaku. Nie powinno więc dziwić, że alkohol ten doczekał się nawet swojego święta – międzynarodowy Dzień Whisky obchodzony jest 27 marca. Ale co warto wiedzieć o samej szkockiej whisky?
Szkocka whisky – rodzaje
Szkocka whisky to taka, która została wyprodukowana w 100 proc. na terenie Szkocji zgodnie z obowiązującymi regulacjami (Scotch Whisky Regulations 2009). Wyróżnia się następujące rodzaje:
Single malt
Szkocka whisky single malt to rodzaj whisky, która powstaje tylko z jednego słodu – jęczmiennego i jest destylowana tylko w jednej destylarni. Co ciekawe, malt może reprezentować destylarnię z regionu, z którego pochodzi lub może powstać poza nim. Warunkiem jest to, że musi w całości zostać wyprodukowana w jednej gorzelni. Warto również wiedzieć, że w przeszłości na każdej z butelek maltów należało umieścić deklarację co do wieku alkoholu. Była to tradycja, której przez długi czas starano się przestrzegać. Obecnie oznaczenie to nie jest obowiązkowe i producenci sami decydują, czy chcą zamieścić je na butelce.
Blended malt
Ta odmiana powstała z kupażu różnych rodzajów whisky słodowej i z różnych destylarni. Single malt również są kupażowane, bo wykorzystuje się różne destylaty z różnych beczek, ale “single” odnosi się do pochodzenia z jednej gorzelni. W przypadku blended maltów ich składniki mogą pochodzić z różnych destylarni.
Blended whisky
To najbardziej znany rodzaj, do którego należą między innymi: szkocka whisky Grant's, Ballantine’s 17YO czy Chivas Regal XV 15 YO. Blendy wytwarzane są z mieszanki single malt oraz destylatów z różnych słodów zbożowych, w tym kukurydzy. Destylaty zbożowe mogą powstawać w wyniku destylacji kolumnowej, a nie w miedzianych alembikach, jak to jest w przypadku single malt. Zastosowanie tańszych zbóż oraz zmiana rodzaju produkcji sprawiły, że tego typu szkocka whisky jest bardziej przystępna cenowo.
Single grain whisky
Pochodzi z jednej destylarni i może być wytwarzana z innych zbóż niż jęczmień, które mogą, ale nie muszą zostać poddane procesowi słodowania.
Blended Grain whisky
To mieszanka jednej lub więcej single grain z różnych destylarni.
Czym się różni whisky szkocka od irlandzkiej?
Whisky jako pierwsi pędzili najprawdopodobniej mnisi z Irlandii – tak zwaną wodę życia, czyli aqua vitae, wytwarzali już VII wieku. Początkowo była wykorzystywana jedynie w celach leczniczych, a do jej przygotowania używano owoców, które poddawano fermentacji oraz destylacji. Dopiero w IX wieku za sprawą wypraw misyjnych irlandzkich mnichów trafiła do Szkocji. Tam woda życia szybko się upowszechniła i zaczęto ją spożywać nie tylko w celach leczniczych.
A jakie są właściwie różnice między whisky szkocką a irlandzką? Tych jest całkiem sporo, sięgają one nawet samej nazwy. Whisky szkockie to „whisky”, a irlandzkie to „whiskey”. Obie nazwy wymawia się tak samo, jednak ci ostatni chcieli się odróżnić od swoich sąsiadów dodając „e”.
Kolejną różnicą jest fakt, że szkockie whisky to w większości single malt, rzadziej blendy, natomiast w Irlandii jest odwrotnie – częściej spotyka się blendy niż single malt.
Szkockiej whisky charakterystycznego, nieco cięższego i ostrzejszego, smaku oraz aromatu dodaje suszenie jęczmienia w dymie torfowym. W przypadku irlandzkiej jest on suszony gorącym powietrzem, dzięki czemu trunek może przypaść do gustu wielbicielom nieco łagodniejszych smaków.
Irlandzkiej whiskey łagodności dodaje również potrójny, a nie podwójny, jak w przypadku whisky szkockiej, proces destylacji.
A jaka whisky na prezent będzie najlepsza? Zarówno irlandzka, jak i szkocka to alkohole szlachetne, dlatego niezależnie którą wybierzesz obdarowany z zadowoleniem przyjmie podarunek.
Z czym pić szkocką whisky?
Whisky warto pić delikatnie schłodzoną, co pozwoli rozkoszować się jej smakiem i bukietem aromatów. Taki efekt można też uzyskać poprzez dodanie kostek lodu lub jeszcze lepiej - kamieni do wielokrotnego zamrażania, które nie rozwadniają trunku.
Do szklanki z whisky czasem dodaje się też odrobinę wody. Robi się tak w przypadku trunku o wysokim stężeniu alkoholu (powyżej 46%), dzięki czemu można lepiej wyczuć jego poszczególne nuty smakowe. Whisky (zwłaszcza typu blended) doskonale smakuje również z sokiem pomarańczowym, jabłkowym, colą czy Spritem.
